Türkçe, Karadağ’da seçmeli yabancı dil olarak müfredata girdi

Yunus Emre Enstitüsünün (YEE) kültürel diplomasi çalışmaları kapsamında yürüttüğü "Tercihim Türkçe" projesiyle bir ülkede daha Türkçe "seçmeli yabancı dil" olarak müfredata girdi.

Ülkedeki 40 bin ilköğretim öğrencisi ve 20 bin meslek lisesi öğrencisi, Türkçeyi "seçmeli yabancı dil" olarak tercih etmeleri durumunda eğitim süreci içinde Türkçeyi de öğrenme imkânı bulabilecek.

Karadağ’da eğitim

Karadağ Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim okullarında eğitim süresi 9 yıl ve 5 ila 15 yaş arasındaki tüm çocuklar için zorunlu ve ücretsiz. İsteğe bağlı olan "genel ortaöğretim" ise liselerde ve karma ortaöğretim okullarında yürütülüyor. İlköğretimi tamamlamış ve 17 yaşını doldurmamış kişiler liselere kayıt yaptırabiliyor. Bu okullarda eğitim 4 yıl sürüyor. Mesleki ortaokullarda, karma ortaokullarda ve "güzel sanatlar lisesi" olarak bilinen sanat okullarında yürütülen "orta mesleki eğitim" de zorunlu değil. Orta mesleki eğitim 2-3 ya da 4 yıllık olabiliyor.

Karadağ’da 1. sınıftan 9. sınıfa kadar temel eğitim veren 7’si özel, 163’ü devlet olmak üzere toplam 170 kurum bulunuyor. Devlete ait ilköğretim okullarında 69 bin 726, özel ilköğretim okullarında 943 olmak üzere ilköğretim kurumlarında temel eğitim gören toplam öğrenci sayısı 70 bin 669. İngilizcenin 1. sınıftan itibaren, ikinci yabancı dilin ise 6. sınıftan itibaren zorunlu olduğu devlet ilkokullarında öğrencilerin yüzde 16,9’u İtalyanca, yüzde 12,33’ü Almanca, yüzde 9,1’i Rusça, yüzde 5,44’ü Fransızca ve yüzde 0,27’si İspanyolcayı "seçmeli yabancı dil" olarak okuyor. Karadağ Milli Eğitim Bakanlığı, ilköğretimlerde üçüncü bir yabancı dilin seçilmesine de izin veriyor.

Karadağ’da 51’i devlet, 5’i özel olmak üzere 56 da ortaöğretim kurumu bulunuyor. Devlet okullarında 25 bin 531, özel okullarda 196 olmak üzere ortaöğretimdeki toplam öğrenci sayısı 25 bin 727. Zorunlu ders olan İngilizce hariç ortaöğretim okullarında tercih edilen yabancı dillerden İtalyanca yüzde 17,53, Rusça yüzde 8,98, Almanca 8,91, Fransızca yüzde 6,49, İspanyolca ise yüzde 0,84 oranına sahip. Ortaöğretimde de ikinci yabancı dil zorunlu ancak seçmeli. İlköğretimde olduğu gibi ortaöğretimde de üçüncü bir yabancı dilin seçilmesine izin veriliyor.

Karadağ’da seçmeli Türkçe dersi

Seçmeli Türkçe dersi ilk olarak 2007-2008 eğitim-öğretim yılında Rozaje 30 Eylül Lisesi’nde başladı, 2022-2023 eğitim-öğretim yılına kadar bin 700 öğrenci bu dersi aldı. 2023-2024 eğitim öğretim yılında ise 170 öğrenci seçmeli Türkçe dersi gördü. Liselerde Yunus Emre Enstitüsü yayını olan "Yedi İklim Türkçe Seti" kullanılıyor.

İlköğretim düzeyinde Türkçe müfredat çalışmaları

29 Ocak 2024 tarihinde Yunus Emre Enstitüsü ile Karadağ Eğitim Enstitüsü arasında yapılan görüşmeler sonucu Karadağ’daki ilköğretim okullarında Türkçenin seçmeli ders olarak okutulabilmesi için müfredat hazırlık çalışmaları başlatıldı. Bu kapsamda hazırlanan müfredat taslağı, 12 Mart 2024 tarihinde oluşturulan ve YEE Eğitim Koordinatörü Ivana Japundi’in üyesi olduğu komisyon çalışmalarıyla şekillendirildi. Hazırlanan müfredat ise 16 Temmuz 2024 tarihinde Karadağ Ulusal Eğitim Konseyi tarafından onaylanarak, Karadağ Eğitim Bakanlığının resmi müfredatına dâhil edildi. Onay sürecinin tamamlanmasıyla birlikte Türkçe dersi ilköğretim okullarında 6. sınıftan itibaren seçmeli dersler arasında yer aldı.

Meslek liselerinde Türkçe müfredat çalışmaları

Meslek liselerinde de Türkçenin seçmeli ders olarak okutulabilmesi için Yunus Emre Enstitüsü ile Karadağ Eğitim Enstitüsü arasında 29 Ağustos 2024 tarihinde ayrı bir müfredat çalışması başlatıldı. Hazırlanan müfredat 13 Haziran 2025 tarihinde Karadağ Ulusal Eğitim Konseyi tarafından onaylanarak, Karadağ Eğitim Bakanlığının resmî müfredatına dâhil edildi.