Ayasofya Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ahmet Güleç: "Üstünde bulunduğumuz platform bu vinçleri taşıyacak durumda"

Dr. Ahmet Güleç, Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi’nde devam eden restorasyon çalışmaları sırasında vinç kullanıldığı iddialarına ilişkin, "Şimdiye kadar 20-25 metreye kadar küçük vinçlerle çalıştık. Bunların herhangi bir sorun olmadı ama 25 metreden sonra artık onlar çalışamaz hale gelince bugün vinçleri içeri almak durumunda kaldık. Şu an 27 metredeyiz. Şu anda üstünde bulunduğumuz platform bu vinçleri taşıyacak durumda" dedi.

Dr. Ahmet Güleç, Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi’nde devam eden restorasyon çalışmaları sırasında vinçlerin içeriye sokulduğu iddiaları üzerine açıklama yaptı.

"Şu anda üstünde bulunduğumuz platform bu vinçleri taşıyacak durumda"

Tarihi yapının içindeki platformu anlatan Güleç, iskelelerin kurulması için içeriye birtakım cihazların da girmesi gerektiğini belirterek, "Bunlar ağır iskeleler. Burada yapılsaydı eğer kaynak ve benzeri işlemlerden dolayı daha tehlikeli bir durum olacaktı. Onun için dışarıda hazırlanıp bloklar halinde buraya geliyor ve yerlerine yerleştiriliyor. Şimdiye kadar 20-25 metreye kadar küçük vinçlerle çalıştık. Bunların herhangi bir sorun olmadı ama 25 metreden sonra artık onlar çalışamaz hale gelince bugün vinçleri içeri almak durumunda kaldık. Şu an 27 metredeyiz. Şu anda üstünde bulunduğumuz platform bu vinçleri taşıyacak durumda. Bunu hazırlamak üzere bilim kurulunda çok tartıştık. ’Vinçlerin içeri girmesi nasıl olur, girmese nasıl yapabiliriz’ diye ama son çözüm olarak bu platform oluşturulmasını sağladık. Burada en altta mermer döşemelerin onun üstünde geotekstil dediğimiz bir nefes alabilir bir kumaşımız var. Genellikle bunlar jeolojide, yollarda vesaire yerlerde kullanılıyor. Biz bunları kazılarda çok kullanıyoruz. Onun üstüne keçe kondu ve keçenin üstüne de kum serildi. Yaklaşık bir 10 santimetre yüksekliğinde. Ve onun üstüne de tekrar kontraplaklar yerleştirildi ve bu kontraplakların üstüne de ahşaptan gördüğünüz platform oluşturuldu. En üste de metal baklava levhalar konarak burada yaklaşık 30 ton yükü metrekarede taşıyabilecek bir platform oluşturuldu. Şu anda bizim buradaki vincimizin maksimum bastığı yani herhangi bir parçayı alıp da yukarı ilettiği zamanki maksimum yük 6 ton civarında. Dolayısıyla normal taşıma gücünün altıda biri. Bu ayakları ve yukarıya gelecek diğer taşıyıcı sistemleri kurmak üzere mecburen yaptığımız bir uygulama. Çok uzun sürmeyecek arkadaşlarımız işte bu yılbaşına kadar buranın platformunu kurmuş olacak. Belki dış üst örtüyü de kuracak. Yani bu ayaklar aslında bakanımızın Nisan ayında açıkladığı röportajda verdiği üst örtüyü geçici korumak üzere kurulacak olan örtünün ayakları. Yaza doğru yani Nisan-Mayıs aylarında Nisan ayında çalışmaya başlayacağımızı düşünüyoruz. Kubbenin kurşun örtüsü açıldığında onun dış iklimlerden korunmasını sağlayacak örtü için bu elzem bir durum haline geldiğinden bu uygulamaları yapmak durumunda kaldık" dedi.

"Vinçlerin girmesi bilgimiz dahilinde"

Güçlendirme çalışması sırasında yapının zarar görmemesi için yapılanları anlatan Güleç, "Genellikle yaz yağışları çok şiddetli oluyor. Bugün de gördüğünüz gibi şiddetli bir yağış oldu. Böyle bir durumda eğer bizim kubbemiz dışarıdan ıslanırsa, onu telafi etmek çok zor olacak. Ona engel olmak için üst geçici bir örtü oluşturuluyor. Böylece kurşunlar söküldüğünde ve daha önce de bahsetmiştik. Kubbenin dış kısmı ağır bir yük halinde bulunuyor. Onların temizlenmesi için ve oranın daha sağlıklı hale getirilmesi daha sonra da beklenen depreme karşı güçlendirilmesi için yapılacak uygulamalarda bu kubbemiz koruyacak olan bir iskele ve üst örtü sistemi. Bilgimiz dahilinde bugün vinçlerin girmesi. Burada gördüğünüz gibi panolarımız var. Panolarda da buna benzer şeyler bu kadar detaylı olmamak üzere belirtiliyor. İçerideki iskelenin ne amaçla kuruluyor, nasıl kuruluyor bununla ilgili bilgiler var. Belki arkadaşlarımız artık bu vinçlerle ilgili de bir pano hazırlarlar. Onu da yapabilirler. Böylece daha bilgilendirici olur. Aslında burada bizde hata. Bu bilgileri eksik basına bildirmiş olmamız ya da kamuoyuna bildirmiş olmamız. Oradan kaynaklanıyor, ama bu yine arkadaşlarımız bu panoları bir okusaydı ve ondan sonra bu tür yayınlar yapılsaydı daha iyi olurdu" diye konuştu.

Güleç, vinçlerin restorasyon süresince camide kalıp kalmayacağına ilişkin ise, "Hayır, bu platformlar kuruluncaya kadar kalacak. Muhtemelen yıl sonuna doğru biter işleri çıkar. Yerdeki platformumuz kalacak. Çünkü bir de bunun söküm zamanı var. Dışarıda uygulama yaparken iç kısımdaki mozaiklerin korunması. Mozaikler de olabilecek herhangi bir şey anında müdahale etmek için içeride de bir yürüyüş platformu oluşturulacak. Burada gördüğünüz şu ayakta bir asansör oluşturulacak yukarı çıkıp inmeler için. Bunların olması diğer kubbe dışında yapacağımız uygulamalar için muhakkak gerekli olan uygulamalar. O yüzden de bunu yapıyoruz" diye konuştu.